Geschiedenis Stichting Kunstuitleen Utrecht

 

In 2022 bestond Kunstuitleen Utrecht bestaat 35 (+1) jaar en dat vierden we met een tentoonstelling over, jawel, onszelf! In deze tentoonstelling vertelden we het verhaal, vanaf de oprichting in 1986 tot vandaag. De hoogte- en dieptepunten die ons hebben gevormd tot de Kunstuitleen Utrecht van nu.

‘Het vergroten van het kontakt tussen beeldend kunstenaar / beeldende kunst en publiek’: dat is het doel waarmee Kunstuitleen Utrecht is opgericht. En dit is nog steeds onze drijfveer, want wij geloven dat kunst je leven verrijkt met schoonheid, met stof tot nadenken, met verwondering en met inspiratie. We maken kunst toegankelijk door onze kunstcollectie uit te lenen, te verkopen en erover te vertellen.

De stad Utrecht is voor ons belangrijk, het zit immers in onze naam. We zijn verbonden aan het Utrechtse culturele landschap en hebben een oog voor Utrechts jong creatief talent. 

 

1986: oprichting

In 1986 werd de uitleen opgericht onder de naam ‘Uitleencentrum Beeldende Kunst Utrecht’, als onderdeel van de gemeente Utrecht. Een aankoopcommissie van kunstenaars kocht jaarlijks nieuw werk aan en breidde zo de collectie langzaam uit. Deze commissie koos kunst met een hoge artistieke inhoudelijke kwaliteit. Hier zie je een kunstwerk uit het jaar van onze oprichting!

Onze kunstwerken leenden we vanaf 1986 uit vanaf een prachtige, statige villa aan de Maliebaan, zoals veel van onze trouwe leners zich nog wel zullen herinneren. In 2014 verhuisden we naar onze huidige locatie aan de St. Jacobsstraat.

 

1986: de gemeentelijke collecties

Net na de oprichting werd een deel van de zogeheten BKR-collectie onderdeel van onze collectie. De Beeldende Kunstenaars Regeling was van 1956 tot 1987 een regeling in Nederland, waardoor kunstenaars in ruil voor hun diensten of kunstwerken een inkomen konden krijgen. In 1987 werd deze regeling afschaft en een deel van de kunstwerken kreeg een onderkomen bij onze uitleen.

Ook de IKV-collectie werd door ons overgenomen. IKV staat voor Instituut Kunstzinnige Vorming. Dit Rijksinstituut richtte zich op kunst die kon dienen voor educatieve doeleinden. In deze collectie zitten veel inspirerende werken. Niet alleen van Nederlandse makers, maar ook van buitenlandse kunstenaars uit de jaren ’60 en ’70. Hier zie je werken die bij deze collecties horen.

1986: bedrijven

Kunst verrijkt je leven. Niet alleen thuis, maar ook op je werkplek. In zowel kleine praktijken als grote kantoren hangt onze kunst. We bieden hiervoor een volledige service aan: van kunstvoorstel op maat tot aan de inrichting, afgestemd op het interieur van de werkplek, de kernwaarden van het bedrijf en het budget. Met de kunst worden werkplekken sfeervol, uniek en inspirerend.

Tijdens de coronaperiode boden we het ‘Thuiswerkkunstwerk’ aan. In plaats van kunst op kantoor konden bedrijven hun medewerkers verrassen met een kunstwerk op hun thuiswerkplek. Zo konden we ook in deze moeilijke tijd onze missie doorzetten.

 

2004: kinderkunstuitleen

We willen kunst voor iedereen toegankelijk maken, dus ook voor kinderen! Daarom hoort een deel van onze kunstwerken bij de Kinderkunstuitleen-collectie. Deze werken zijn gericht op kinderen tot ongeveer twaalf jaar. Neem eens je kind, kleinkind, nichtje of neefje mee naar de kunstuitleen en laat ze een kunstwerk uitkiezen! Op het kinderabonnement is een korting van toepassing.

 

2006: de naam!

Pas in 2006 kregen we de naam die we vandaag nog steeds dragen: Kunstuitleen Utrecht! Bij de fusie van het Uitleencentrum Beeldende Kunst met de Provinciale Kunstuitleen Utrecht werd voor de naam ‘Kunstuitleen Utrecht’ gekozen. Best catchy, toch?

 

2013 – 2016: op eigen benen: de verzelfstandiging en zelfsturende organisatie!

Kunstuitleen Utrecht was vanaf de oprichting onderdeel van de gemeente Utrecht. In 2013 verzelfstandigde Kunstuitleen Utrecht en werd het een stichting zonder subsidie met een directeur en een Raad van Toezicht. In 2016 ging de kunstuitleen nog verder op eigen benen staan: in dat jaar werden we namelijk een zelfsturende organisatie zonder directeur en met een bestuur op afstand.

 

Kerncollectie

Bijna al onze kunstwerken zijn niet alleen te leen, maar ook te koop. Op één collectie na, namelijk de kerncollectie. De kunstwerken in deze collectie zijn echte kunstklassiekers, op regionaal, nationaal of internationaal niveau. Het is voor ons heel belangrijk dat deze werken toegankelijk blijven voor al onze leners, vandaar dat we ze niet verkopen. Zo kan iedereen een tijdje een Andy Warhol, Armando, Claudy Jongstra, Jan Schoonhoven of Erwin Olaf boven de bank hebben hangen!

 

2018: Kies je lijst

‘Kan dit kunstwerk ook in een andere lijst?’ Deze vraag hoorden we regelmatig. Het is dan ook de reden dat we in 2018 zijn begonnen met het project ‘Kies je lijst’. Een deel van onze collectie heeft standaardafmetingen en dat maakt het voor klanten mogelijk om zelf de lijstkleur te kiezen. Het kiezen van een kunstwerk wordt hierdoor nog persoonlijker! En voor ons is het ook fijn, want uitgelijst werk neemt 5,5 keer (!) minder opslagruimte in, waardoor we nog meer ruimte overhouden voor kunst.

 

14 juni 2017: een zwarte dag

Op 14 juni 2017 gebeurde iets verschrikkelijks: er woedde een brand in de uitleen. Op de locatie aan de St. Jacobsstraat, die pas door de medewerkers was opgeknapt, verwoestte een brand het kantoor, de zaal boven en een aantal kunstwerken. Door middel van vlogs hielden we onze leners op de hoogte. Tijdens de renovatie van het pand, konden we tijdelijk terecht op het Oudkerkhof.

 

2017: Kopstukken collectie

Sinds 2017 breiden we onze collectie uit onder de naam Kopstukken: nieuwe werken worden aangekocht of in consignatie genomen. Voor deze collectie selecteren we kunstwerken die zowel visueel aantrekkelijk zijn, een inhoudelijk verhaal vertellen en gemaakt zijn met vakmanschap. Met het uitlenen en verkopen van de Kopstukken steunen we de kunstenaars en stimuleren we het kunstklimaat. Daar draag je als lener dus ook aan bij!

Deze collectie is nooit af: het is de toekomst van Kunstuitleen Utrecht. Dit zorgt ervoor dat we ons actuele en inspirerende karakter behouden met frisse en nieuwe kunst.

 

Vrienden-van abonnement

We hebben zulke lieve klanten, dat jullie haast als vrienden voelen. Tijdens deze tentoonstelling presenteren we dan ook de mogelijkheid om officieel vrienden van onze stichting te worden! Voor klanten en niet-klanten is er nu de optie om Kunstuitleen Utrecht te steunen met € 3,50 per maand. Met de opbrengst kopen we nieuw werk aan van Utrechtse jonge kunstenaars en draag je bij aan het behoud van onze bijzondere collectie. Als dank ontvang je jaarlijks de reproductie van de serie Jonge Makers én krijg je altijd 10% korting in onze prachtige kunstcadeauwinkel.

 

Jong Talent

Al jarenlang kopen we werk aan van pas afgestudeerde Utrechtse kunstenaars: de Utrechtse nieuwe! Dit jaar hebben we het werk ‘We’re lost and letting go’ van Eline Boerma aangekocht, winnaar van het Dooyewaard Stipendium 2022.

‘Mijn werk komt voort uit ervaringen in water, lucht en golven. Het is de illusie van ruimte tegenover de directheid van de verfstreek op het doek. Met de vluchtigheid en vrijheid waarmee het geschilderd is, wil ik de snelheid en tijdelijkheid weergeven van momenten die komen en gaan. Momenten zoals zonlicht dat weerkaatst op water en het wateroppervlak dat voortdurend verandert door de wind die er op waait.’

 

Jonge Makers van de HKU

We vinden het heel belangrijk om jonge kunstenaars te steunen en deze kunstenaars te introduceren aan onze klanten. Daarom organiseert Kunstuitleen Utrecht jaarlijks een vrije opdracht voor jonge kunstenaars. De Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) maakt een voorselectie van een aantal kunstenaars en wij kiezen hieruit één werk dat wordt opgenomen in de collectie. Van dit werk wordt ook een reproductie in oplage gemaakt, dat wordt gebruikt als relatiegeschenk. Deze reproductie is onderdeel van de serie ‘Jonge Makers’. Dit jaar is de winnaar Jordy van den Berg. In zijn werk staat de vergankelijkheid van het leven centraal, hij haalt inspiratie uit zijn eigen leven of uit verhalen van zijn naasten. Hij werkt met verschillende materialen, waaronder houtskool, Oost-Indische inkt en acrylverf. In zijn werk zoekt hij graag contrasten op en voegt heel bewust kleur toe, om de kijker te kunnen verwonderen. Zijn winnende werk ‘One last call’ verbeeldt een ouderwetse telefoon, die niet meer in gebruik is, neergezet in een prachtig retro groen.

 

Exclusieve kunstwerken! 

Naast de kunstwerken die we inkopen, schrijven we ook zelf opdrachten uit voor kunstenaars. Deze kunstwerken zijn exclusief bij Kunstuitleen Utrecht verkrijgbaar.

De meest recente opdracht is uitgeschreven aan Britt Dorenbosch:

‘Van jongs af aan ben ik getraind om kleuren te zien. Het zijn de krachtige kleurencombinaties die mijn aandacht trekken. Zoals mijn moeder mij vroeger wees op de kleuren om ons heen, gebruik ik in mijn werk snapshots uit mijn dagelijkse leven waarin kleur centraal staat. Voetjes van mijn dochter in mijn confetti-sokken op onze paars-blauwe trap. Een knalgele tulp tussen alle mogelijke soorten lentegroen. Of zoals in deze twee prints; mijn dochter in haar vrolijk gestreepte schilderschort en met een gevonden boeketje lentebloemen. De ervaring met het moederschap staat centraal in het werk. Ik kijk naar hoe de handen en voeten van mijn dochter de wereld ontdekken. Een wereld waarin ik haar meeneem langs mijn voorkeuren, kleuren en interesses. Mijn werk is daarmee een ode aan de moeder-kindrelatie. Een handleiding voor mijn dochter over het leven en een uiting van liefde ineen.’